Thursday, November 26, 2015

सहिष्णुता म्हणजे काय रे भाऊ?

पुलंनी वाऱ्यावरची वरातमध्ये लिहिलेला हा प्रवेश , दारूबद्दल असूनही संबद्ध असलेलं हे लिखाण. आजही त्याची संबद्धता टिकून आहे. तसाच हा मनोरंजक आणि बोधप्रद संवाद. ज्यांना बोध होणार नाही त्यांनी मनोरंजन म्हणून वाचावा ही नम्र विनंती. ज्यांचे मनोरंजन होणार नाही त्यांनी बोध घ्यावा ही कळकळीची विनंती.

छोटे बंधुराज : सहिष्णुता म्हणजे काय रे भाऊ?

मोठे बंधुराज : अरे, सहिष्णुता हे एक प्रकारचे पीक असते. जे घेतले असता, बरे का, जे घेतले असता मनुष्य वाट्टेलते, म्हणजे वाट्टेल ते सहन करू शकतो.

छोटे बंधुराज : हं हं! म्हणजे आपले बाबा का रे भाऊ? हफिसात आणि घरी कित्ती शिव्या खात असतात!

मोठे बंधुराज :अरे नव्हे! सहिष्णुता म्हणजे, अता कसे सांगावे बरे.. अरे सहिष्णुता म्हणजे एकरी शंभर टन घेतलेल्या उसासारखे पीक आहे. जे घेतले असतां, बरे का, आधीच उचल मागता येते.

छोटे बंधुराज :हं हं हं! म्हणजे एटीकेटी का रे भाऊ? नापास व्हायची लायकी असूनही दयाळूपणे वरच्या वर्गात ढकलणारी?

मोठे बंधुराज :अरे नव्हे! श्या:! आता कसे बरे तुला सांगावे बुवा? अरे सहिष्णुता म्हणजे कॅश क्राॅप आहे. जे घेतले असताना, बरे का, जे घेतले असताना आपले क्राॅप जाते पण दुसऱ्याला कॅश मिळते.

छोटे बंधुराज :हं हं हं! म्हणजे आपल्या देवळातल्या दानपेट्या का रे भाऊ? आपल्या बाबांनी परवा पाचशे रुपये पेटीत टाकले होते ते घेऊन इद्रुसमियां हाजच्या यात्रेला गेले आहेत.

मोठे बंधुराज :अरे नव्हे! छ्या! मी तर आता तुझ्यापुढे हतच टेकले बुवा! अरे सहिष्णुता म्हणजे एक प्रकारची सुबत्ता आहे, जी आली म्हणजे सगळ्यांची पोटे भरतात.

छोटे बंधुराज :हंहंहं म्हणजे आपली धान्याची गोदामे का रे भाऊ? आपल्याकडून पैसे घेऊन धान्य देतात पण उंदीर मात्र फुकट खाऊन गलेलठ्ठ होतात ती?

मोठे बंधुराज :अरे नव्हे! तू कॉंग्रेसच्या आॅफिसात खूप वेळ बसत जाऊ नकोस बरे. तिथे गलेलठ्ठ उंदीर खूप झाले आहेत. अरे सहिष्णुता म्हणजे ज्वारीच्या शेताच्या बांधावर लावलेला भाजीपाला. जो लावला असताना, बरे का, जो लावला असताना भाकरीबरोबर तोंडी लावायला विविधता मिळते.

छोटे बंधुराज :हंहंहं म्हणजे आपल्या शाळेतील आहार योजना का रे भाऊ? खिचडीतून कधी झुरळ तर कधी माशी येते तशी? काल मला लॉटरीच लागली होती. मी झुरळ घेऊन हेडमास्तरांकडे गेलो तर मला म्हणाले, थोडी सहिष्णुता अंगी बाण, खिचडीवर तुझ्याइतकाच त्या झुरळाचाही अधिकार आहे. पण मग त्यांनी माझ्याकडून शंभर रुपयांची गप्प राहण्याची सहिष्णुता विकतही घेतली. मास्तरांकडे आता खूप सहिष्णुता साठली असेल ना? दिवसांतून किमान दहावीस मुलांना खिचडीत झुरळं येतातच.

मोठे बंधुराज : अरे नव्हे! अता काय बुवा करावे? अरे, सहिष्णुता हे असं पीक आहे की एकदा घेतले की वर्षानुवर्षं येत राहते.

छोटे बंधुराज :हंहंहं , म्हणजे ते बांधावरचं कॉंग्रेस गवत का रे? ज्याच्या संपर्कात आले असतां अंगाला खाज सुटते, शिंका येऊ लागतात. आणि एका ठिकाणी उपटून जरी टाकले तरी लगेच दुसरीकडे उगवते ते?

मोठे बंधुराज :अरे नव्हे! अरे सहिष्णुता म्हणजे गुण्यगोविंदाने एकत्र डोलणारे शेत. ऊस, ज्वारी, बटाटा, टोमॅटो, दुधी भोपळा, मुळा, शेपू सगळं एकत्र वाढते आहे. जरी उंदीर लागला, कीड पडली, अळ्या कुरतडत असल्या तरी त्यांना उदार मनाने खाऊ द्यावे. कृष्णार्पणमस्तु म्हणावे. त्यांनी खाऊन जे उरेल ते आपण भक्तिभावाने ग्रहण करावे, ते दिल्याबद्दल उंदीर, कीड,अळ्या यांचे आभार मानावेत, त्यांचाही शेतावर तेवढाच अधिकार आहे हा दिलासा अधूनमधून देत रहावा. नाही तर ते आपले शेत सोडून दुसऱ्या शेतात जातील. तसे होऊ न देणे.

छोटे बंधुराज (खवळून) :येssss भावड्या! खड्ड्यात घाल तुझी ती सहिष्णुता! उंदीर, अळ्या सगळं शेत फस्त करायला लागल्यावर मी तर औषधाचा फवारा मारणारच! तू बस वैष्णव जन ते जपत!

मोठे बंधुराज (चेहऱ्यावर युधिष्ठिराचे भाव) :अरेरे! सावधान! तुझ्यातील असहिष्णुता वाढत चालली आहे बरे! तूच काही दिवस हे शेत सोडून जा बरे!

(दोघे जातात. त्यांच्या मागून उंदीर, झुरळं नाचत जातात)

No comments:

Post a Comment